Sudoku

Sudoku (en xaponés: 数独, sūdoku) ye un xuegu matemáticu que s'inventó a finales de la década de 1970, aquirió popularidá en Xapón na década de 1980 y diose a conocer nel ámbitu internacional en 2005 cuando numberosos periódicos empezaron a publicar na so seición de pasatiempos.^[1] L'oxetivu del sudoku ye rellenar una cuadrícula de 9 × 9 celdes (81 caxellos) estremada en subcuadrículas de 3 × 3 (tamién llamaes "caxes" o "rexones") coles cifres del 1 al 9 partiendo de dellos númberos yá dispuestos en delles de les celdes. Anque podríen usase colores, lletres, figures, convenir n'usar númberos pa mayor claridá, lo qu'importa, ye que sían nueve elementos estremaos, que nun se deben repitir nuna mesma fila, columna o subcuadrícula. Un sudoku ta bien plantegáu si la solución ye única, daqué que'l matemáticu Gary McGuire demostró que nun ye posible si nun hai un mínimu de 17 cifres de pista de primeres.^[2] La solución d'un sudoku siempres ye un cuadráu llatín, anque'l recíprocu polo xeneral nun ye ciertu una y bones el sudoku establez la restricción añadida de que nun se puede repitir un mesmu númberu nuna subcuadrícula.

1. ↑ Tony Crilly (2011). 50 coses qu'hai que saber sobre matemátiques. Ed. Ariel. ISBN 978-987-1496-09-9.
2. ↑ "Laa claves matemátiques pa resolver un sudoku", en Abc, 10/01/2012. https://www.abc.es/20120110/ciencia/abci-claves-matematicas-pa-resolver-201201101327.html Un sudoku nun puede resolvese si nun hai un mínimu de 17 cifres-pista nel so entamu, yá que con menos "nun esiste una solución única". La mayor parte de les vegaes cunta con unes 25 cifres-pista. A midida que baxen les pistes, más difícil ye'l so resolución.